WINDOWS MS-DOS KOMUTLARI

[Admin]

WINDOWS MS-DOS KOMUTLARI


Windows 95 - 98 işletim sistemi aslında Msdos adı verilen bir başka işletim sistemi altından çalıştırılırlar. Bilgisayar önce Dos işletim sistemini açar ve bu sistem altından Windows çalıştırılır.

Konsol Komut sisteminde mantık; bulunan satıra komutu yazmak ve enter tuşuna basmaktan ibarettir. Artık bilgisayarım, belgelerim, geri dönüşüm kutusu yerine dosya ve dizinleriniz birde sürücüleriniz vardır.

Konsol komut sisteminde grafiksel bir kullanıcı arabirimi yoktur, her şey komutlarla ve bir sürü parametre ile yapılır. Microsoft Windows’95 sürümüyle kullanıcının Dos ile olan iletişimini minimuma indirmeye çalınmış olsa da geriye doğru uyumluluktan dolayı Dos'tan tam olarak vazgeçememiştir.

Windows9x kullanıyor olsanız da bazen Dos’a işiniz düşebilir. Örneğin bir çok oyun programı Windows ile çalışmaz veya oynanamayacak kadar yavaş çalışır. Ayrıca Windows’a giremediğiniz durumlarda da sorunu Dos'tan halletmeniz gerekebilir. Bazen de tek bir dosyayı kopyalamak için bilgisayarınızı açtığınızda, Windows’un çalışmasını beklemeniz gerekmez.



Temel Komutlara Genel Bir Bakış



ASSOC : Dosya uzantısı iliskilendirmesini görüntüler ya da değiştirir.

ATTRIB : Dosyaların özelliklerini değiştirmeye yarar.Ya da yeni dosyanın özelliğini belirler. Dosya özniteliklerini görüntüler ya da değiştirir.

Örnek: C:\>ATTRIB DOSYAADI/PARAMETRE

+A : Bu komut dosyayı arşiv haline getirir

+H : Bu komut dosyayı gizli hale getirir.

C:\>ATTRIB BARIS.TXT +H

+R : Bu komut dosyayı salt okunur hale getirir.

+S : Bu komut dosyayı sistem dosyası haline getirir.

-A : Bu komut dosyanın arşiv halini kaldırır.

-H : Bu komut dosyanın gizliliğini kaldırır.

-R : Bu komut dosyanın salt okunur halini değiştirir.

-S : Bu komut dosyanın sistem dosyası halini kaldırır.

BACKUP : Bir veya daha fazla kütüğü bir disk/disketten başka disk/diskete yedeklemek için kullanılır.

BREAK : Bir işlem yapılırken Ctrl+C veya Ctrl+Break tuşlarına aynı anda basılırsa, işlem yarıda kesilir. Bu komut, adı geçen tuşlara basılıp basılmadığını kontrol eder ve basılmışsa işlem kesilir. Uzatılmış CTRL+C denetimini ayarlar ya da temizler.

CACLS : Dosyanın erişim denetim listelerini <ACLs> görüntüler ya da değiştirir.

CALL : Bir başkasından bir toplu is programını çağırır.

CD : Bu komut içinde olduğumuz dizinden başka bir dizine geçişi sağlar. Geçerli dizinin adını değiştirir ya da görüntüler.

DIZIN ADI C:\>CD MIRC komutu ile mirc dosyasına gireriz.

CD.. : Bu komut içinde olduğumuz dizinden bir üst dizine geçişi sağlar.

CD\ : Ana dizine çıkışı sağlar.Örnek mirc'ten çıkar ana dizine döner.

CHDIR : Geçerli dizini değiştirir ya da görüntüler.

CHECKDSK : Harddisk hakkında bilgi verir ve checkup yapar.

CHGP : Etkin kod sayfası numarasını görüntüler ya da ayarlar.

CHHNTFS : Önyükleme sırasında disk denetimini görüntüler ya da değiştirir.

CHKDSK : Harddiski veya disketleri kontrol ederek durum raporu sunar. (Harddisk toplam kapasitesi, kullanılabilir boş alan öğrenilir.) Bir diski gözden geçirip durum raporu verir.

CLS : Ekrandaki görüntülerin silinerek ekranı boş hale getirir.

CMD : Windous 2000 komut yorumcusunun yeni bir kopyasını başlatır.

COLOR : Varsayılan konsol arka plan ue ön plan renklerini ayarlar.

COMP : İki dosya ya da dosya kümesinin içeriğini karşılaştırır.

COMPACT : NTFS bölümündeki dosyaların sıkıştırmasını gösterir ya da yapar.

CONVERT : FAT birimleri NTFS'ye dönüştürür. Geçerli sürücüyü dönüstüremezsiniz.

COPY : Bir dosyayı bulunduğu dizinden başka bir yere kopyalamak için kullanılır.

Örnek : C:\>COPY C:\BENIOKU.TXT C:\MIRC\

COPY CON : Bu komut yeni bir dosya yaratılmasını ve içine yazı yazılmasını sağlar.

DATE : Bilgisayarımızın sistem tarihini gösterir değişiklik için imkan tanır.

DEFRAG : Windostaki defragment ile aynıdır.DOS altından dosyaları birleştirir ve programların hızlanmasını sağlar.

DEFRAG : Disk veya disket alanındaki verileri öne yerleştirip düzenleri, benzer programların parçacıklarını ardışık getirir.

DEL : Bu komut dosya silmeye yarar.

Örnek : C:\>DEL README.TXT

DEL *.* : İçinde olduğumuz dizindeki tüm dosyaları silmeye yarar.

DELTREE : Bir dizini, içerisinde dosyalar veya başka dizinlerde olsa silmemiz için kullanılır.

DIR :

DIR/AA : İçinde olduğumuz dizinde arşiv niteliği taşıyan dosyaları görüntüler

DIR/AD : İçinde olduğumuz dizin içinden sadece dizinleri gösterir

DIR/AH : İçinde olduğumuz dizin içindeki gizli dosyaları ve dizinleri gösterir.

DIR/AR : İçinde olduğumuz dizin içindeki okunur dosyaları görüntüler.

DIR/AS : İçinde olduğumuz dizinde sistem dosyalarını gösterir.

DIR/L : Gösterilen dizin ve dosyaları küçük harfle listeler.

DIR/OD : Gösterilen dizin ve dosyaları oluşturuldukları ya da değiştirildikleri tarihe göre listeler.

DIR/OE : Gösterilen dizin ve dosyaları uzantıya göre sıralar.

DIR/ON : Gösterilen dizin ve dosyaları harflere göre sıralar.

DIR/OS : Gösterilen dizin ve dosyaları boyutlarına göre küçükten büyüğe sıralar.

DIR/P : İçinde olduğumuz dizinde dosya ve dizinleri sayfalar halinde listeler. İstenilen bir sayfaya sığmaz ise bir tuşa basılınca devam eder. Öbür sayfaya geçer.

DIR/S : İçinde olduğumuz dizinde iç dizinlerde dahil olmak üzere istenilen dosyayı arar.

C:\>DIR/S OKU.TXT

DIR/W : Dizinleri ve dosyaları yatay sekilde gösterir.

DISKCOMP : İki disket içeriğini karşılaştırır.

DISKCOPY : Aynı özellikteki bir disketi diğerine kopyalar.

DOSKEY : Bu komut ile DOS a yeni işlevler eklenebilir. Bir kere kullanılmasını yeterlidir. Bilgisayar açıldıktan sonra verilen tüm komutları hafızaya alarak kullanmayı sağlar. Komut satırı düzenler,. Windows 2000 komutu geri çağırıp makro
oluşturur.

ECHO : İleti görüntüler ya da komut yankısını açıp kapatır.

EDIT : Bu komutla arabirim penceresi açılır ve dosyalar üzerinde değişiklik yapılmasını sağlar. Dosya oluşturma, düzenleme ve değiştirme komutudur.

ENDLOCAL : Bir toplu is dosyasındaki ceure yerelleştirmesini sonlandırir.

ERASE : Bir ya da birden çok dosyayı siler.

EXIT : Command.Com programı bir kez daha çalıştırıldığında, çalışmakta olanı terk edip önceki çalışana dönmek için kullanılır. Ayrıca bir uygulama programından geçici olarak DOS ortamına (işletim sistemine) çıkıldığında, tekrar asıl programa geri dönmek için yine bu komut kullanılır. Bu komutun parametresi yoktur. CMD.EXE programından <komut yorumcusu} çıkar.

FDISK : Bu komutla harddiskinizi kaldırabilir veya yeniden oluşturabilirsiniz. Ayrıca sabitdiskinizi 2 veya 3 parçaya bölebilirsiniz.Kullanımda tüm bilgiler silinir ve diske zarar verebilir.O yüzden uzman biri yapmalıdır.

FIND : Bir dosyada ya da dosyalarda bir metin dizesini arar.

FOR : Dosya kümesindeki her bir dosyada belirli bir komutu çalıştırır.

FORMAT : Bu komut disk veya disket sürücülerinin içindeki tüm kayıtları siler.Yedeklenmemiş dosyalrınızı kaybedebilirsiniz.O yüzden dikkatli olun.

Örnek : C:\>FORMAT C:/PARAMETRE

/C : Format atılırken bad sector(kötü,bozuk sektör) leri tarar.Bozuk alanı kurtarmaya çalışır, yeni bulduklarını ekler.

/S : Bu parametreyi kullanarak diske format attıktan sonra başlangıç dosyalarının diske tekrar kaydedilmesini sağlarsınız.Bu sayede disk bilgisayarı açabilir.

/Q : Quick(hızlı) format atar.Normal formattan hızlıdır ama disklere zarar verebilir.

GOTO : Bir toplu is dosyasında,. Windows 2000 komut yorumlayıcısını etiketli bir satıra yöneltir.

GRAPTABL : Grafik modunda, Windous 2000'in dile özgü karakterleri görüntülemesini sağlar.

HELP : Windows 2000 komutları için Yardım bilgisi sağlar.

IF : Bir toplu is dosyasındaki koşullu işlemleri uygular.

IPCONFIG : Bilgisayar herhangi bir ağa bağlandığında bilgisayara atanan IP adresini, bu IP adresini atayan DHCP sunucusunu, DNS sunucusunun IP adresini, bilgisayar ağ üzerindeyken tanımlı bilgisayar adını gösterir.

LABEL : Diskimizin veya disketimizin ismini değiştirme imkanı sunarak var olan ismi ve seri numarasını gösterir. Bir diskin birim etiketini oluşturur, değiştirir ya da siler.

MD : İçi boş olan bir dizin yaratır.

Örnek : C:\>MD BARIS

MEM : Bu komut sayesinde DOS un o anda ki bellek durumunu öğrenebilirsiniz. Ana hafıza (RAM) raporu verir. (Ram’in toplam kapasitesi öğrenilir)

MKDIR : Bir dizin oluşturur.

MODE : Bir sistem aygıtını yapılandırır.

MORE : Bir dosyanın içeriği (text dosya) sayfa sayfa görüntülenir. Çıktıyı bir defada ekranda görüntüler.

MOVE : Bir ya da birden çok dosyayı bir dizinden diğerine taşır.

MSD : Bilgisayarın teknik donanımı hakkında bilgi verir.

NETSTAT : Bilgisayar herhangi bir ağa bağlandığında bizim bağlı olduğumuz IP adreslerini ve hangi port numarasından bağlı olduğumuzu gösterir.(0....65536 arası)

PATH : Bazı komutlar ve bazı programlar için yol tanımlar.

PAUSE : Bir toplu is dosyasının islemesini askıya alıp ileti görüntüler.

PING : Ağa bağh olup olmadığımızı kontrol eder.

POPD : Geçerli dizinin PUSHD tarafından kaydedilen eski değerini geri yükler.

PRINT : Bir metin dosyasını yazdırır.

PROMPT : Bu komut DOS un C:\> şeklinde olan standart promptunu değiştirmeye yarar.

Örnek : C:\>PROMPT BARIS

PUSHD : Geçerli dizini kaydedip değiştirir.

RD : Içi boş olan bir dizini siler.

Örnek : C:\>RD BARIS

RECOVER : Recover kelimesi kurtarma anlamına gelir.Bilgisayar dilinde de bozulan bir dosyanın veya komple disketin kurtarılması demektir. Bozuk ya da hasarlı bir diskten okunabilir bilgiyi kurtarır.

REM : Toplu iş dosyalarındaki ya da CONFIG.SYS açıklamalarını <yorum> okur.

REN,RENAME : Dosyaların ve dizinlerin ismini değiştirmeye yarar.

Örnek: C:\>REN README.TXT BENIOKU.TXT

REPLACE : Dosyaları yenisiyle değiştirir.

RESTORE : Daha önce backup komutuyla yedeklenmiş olan dosyaları eski yerlerine kopyalayarak kullanılmasını sağlar.

RMDIR : Dizinleri kaldırır.

SCANDISK : Hardiskteki hataları denetler ve onarır.

SET : Windous 2000 çevre değişkenlerini görüntüler ayarlar ya da kaldırır.

SETLOCAL : Toplu is dosyasındaki çevre değişikliklerinin yerelleştirmesine başlar.

SHIFT : Toplu is dosyasındaki değiştirilebilir parametre konumunu değiştirir.

SORT : Görüntülenenlerin alfabetik ve sayısal sıralı olmasını sağlar.

START : Belirli program ya da komutu çalıştırmak için ayrı bir pencere açar.

SUBST : Bir yolu bir sürücü harfiyle iliskilendirir.

SYS : Diskten diskete veya disktten diske sistem dosyalarını yükler.

TIME : Bilgisayarın sistem saatini gösterir değişiklik için imkan tanır.

TITLE : CMD.EXE oturumu için pencere başlığını belirler.

TRACERT : Bilgisayar herhangi bir ağa bağlandığında bağlı olduğumuz IP adresine ulaşana kadar hangi routerlardan (yönlendiricilerden) geçtiğimizi gösteren bir izleme komutudur.

TREE : Bulunulan yerden itibaren tüm dizinleri ve içlerindeki dizinleri kök ve dallanmalarıyla listeler. Bir sürücü ya da yolun resimsel dizin yapısını görüntüler.

TYPE : Gösterilen dosyanın içinde ne tür kayıtların bulunduğunu bize gösterir. Bir metin dosyasının içeriğini görüntüler.

Örnek : C:\>TYPE README.TXT

TYPE : Dosya içeriğinin görüntülenmesini sağlar.

UNDELETE : DOS 6,22 ve önceki sürümlerinde kullanılabilir.Silinen bir dosyanın üzerine başka bir kayıt yapılmadıysa kurtarır.

UNFORMAT : DOS 6,22 ve önceki sürümlerinde kullanılabilir.Güvenilir değildir, dikkatli olun.

UT : Bilgisayarda çalıştırılmak üzere komut ve program zamanlaması yapar.

VER : Bilgisayarımızda yüklü olan ve aktif olan işletim sisteminin versiyonunu gösterir.

VERIFY : Diskete yazılan bir kaydın veya kopyalanan bir dosyanın yazılma işleminin tam ve doğru olarak yapılıp yapılmadığını kontrol ettirir.

VOL : Diskimizin veya disketimizin seri numarasını , varsa ismini gösterir. Disk birim etiketi ile seri numarasını görüntüler.

XCOPY : Kullanımı copy komutu ile aynı olmasına rağmen COPY komutundan farklı işlevleri vardır.xcopy'de parametre kullanabiliriz.

/H : Bu parametre belirtilen dizini ve içindeki gizli dosyalarıda kopyalar.

/P : Bu parametre her kopyalamada onay ister.

/S : Bu parametre belirtilen dizini ve içindeki tüm alt dizinleri hedefe kopyalar.

/Y : Bu parametreyle kopyalanacak dosya dizinde varsa sormadan doğrudan kopyalar.